«Αυτοάνοσα: Ο Αόρατος Εχθρός του Σώματος»

Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα;

Τα αυτοάνοσα νοσήματα αποτελούν μια ομάδα παθήσεων όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στους ίδιους τους ιστούς του σώματος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το ανοσοποιητικό προστατεύει τον οργανισμό από λοιμώξεις, όμως στα αυτοάνοσα, αναγνωρίζει ορισμένα κύτταρα ή ιστούς ως «ξένους» και προκαλεί φλεγμονή ή καταστροφή τους.

---

Ποια είναι τα πιο συχνά αυτοάνοσα νοσήματα;

Μερικά από τα πιο γνωστά είναι:

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα (προσβάλλει τις αρθρώσεις)

• Λύκος (Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος) (πολυοργανική προσβολή)

• Σκλήρυνση κατά πλάκας (προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα)

• Φλεγμονώδη νοσήματα εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα)

• Ψωρίαση (προσβάλλει το δέρμα)

• Θυρεοειδίτιδα Hashimoto (προσβάλλει τον θυρεοειδή)

Υπάρχουν πάνω από 80 διαφορετικά αυτοάνοσα, με συμπτώματα που διαφέρουν ανάλογα με το όργανο που προσβάλλεται.

---

Τι προκαλεί τα αυτοάνοσα;

Η αιτιολογία παραμένει πολυπαραγοντική:

• Γενετική προδιάθεση (συγγενής αυξημένος κίνδυνος)

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες (ιώσεις, λοιμώξεις)

• Ορμονικοί παράγοντες (π.χ. αυξημένη συχνότητα στις γυναίκες)

• Στρες που μπορεί να λειτουργήσει ως επιβαρυντικός παράγοντας.

Συχνά δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο αίτιο, αλλά ένας συνδυασμός παραγόντων που πυροδοτεί την εμφάνιση της νόσου.

---

Συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με το είδος του αυτοάνοσου:

• Χρόνια κόπωση

• Πόνοι στις αρθρώσεις ή μυαλγίες

• Εξανθήματα ή δερματικά προβλήματα

• Πεπτικά προβλήματα

• Πυρετός χαμηλού βαθμού

• Νευρολογικά συμπτώματα (μούδιασμα, αδυναμία)

Συχνά, τα συμπτώματα έρχονται με εξάρσεις και υφέσεις.

---

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση απαιτεί κλινική εκτίμηση, εργαστηριακό έλεγχο (αντισώματα, δείκτες φλεγμονής) και απεικονιστικές εξετάσεις. Οι εξετάσεις αίματος μπορεί να δείξουν θετικά αυτοαντισώματα, όπως ANA, RF, anti-CCP, anti-dsDNA, ανάλογα με τη νόσο.

---

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη, με στόχο:
✅ Μείωση της φλεγμονής
✅ Έλεγχο των συμπτωμάτων
✅ Πρόληψη βλαβών στα όργανα

Περιλαμβάνει:

• Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (κορτικοστεροειδή, μεθοτρεξάτη)

• Βιολογικούς παράγοντες (anti-TNF, anti-IL)

• Συμπτωματική αγωγή (αναλγητικά, φυσιοθεραπεία)

• Ενίσχυση ανοσοοποιητικού (βιταμίνη D3)

Η συστηματική παρακολούθηση από γιατρό είναι σημαντική για την πρόληψη επιπλοκών.

---

Συμπέρασμα

Τα αυτοάνοσα νοσήματα αποτελούν χρόνιες καταστάσεις που απαιτούν προσοχή, ενημέρωση και σωστή ρύθμιση για καλή ποιότητα ζωής. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μπορούν να μειώσουν τις εξάρσεις και να προλάβουν σοβαρές βλάβες στους ιστούς.

Για οποιοδήποτε επίμονο σύμπτωμα, συνίσταται συμβουλή από ειδικό ρευματολόγο ή παθολόγο με εμπειρία στα αυτοάνοσα.

                                                                                                                                                                                                                                                                                Νίκη Χριστοπούλου, Βοηθός Φαρμακείου